Nieuwe rubriek: Sterkste Staaltje. Ieder kwartaal laat een NAVS-lid het licht schijnen over een wat haar of hem betreft aansprekend staaltje vastgoed (gebouw, project of gebied), liefst in onze regio. Een recent project waar hij of zij zelf bij betrokken is, of ‘zomaar’ iets historisch. Als kick-off van de nieuwe site bijt het oer-Amersfoortse Heilijgers de spits af. Ze kozen voor Eemerald, hun eyecatcher aan de Eem. De schakel tussen Eemplein, binnenstad en De Nieuwe Stad
In de ruim 140 jaar dat Heilijgers bestaat zette het heel wat stenen op elkaar in onze regio. Een greep uit bekende projecten waar de handtekening van het bedrijf onder staat? Het Politiebureau, het Stadhuis en het SNS-gebouw aan de Stadsring. Maar denk ook aan recente projecten als Eempolis (Station Noordzijde), Nova Zembla (een woonwijkje in de Zeeheldenbuurt van de Kruiskamp) en natuurlijk: Eemerald.
Eemerald is ontwikkeld door Heilijgers, LATEI en IMIX-projecten, samen met Jan Poolen van ZEEP architecten. Allemaal Amersfoortse bedrijven met kennis van lokale zaken. Om uit te leggen hoe de architect tot het ontwerp kwam gaat ZEEP-directeur Jan Poolen terug in de tijd. “Misschien geen nieuws voor de gemiddelde NAVS ‘er, maar eind 19e eeuw ontwikkelde zich in de omgeving van de haven een industriegebied. Grote en markante industriële complexen domineerden deze plek. Veel Amersfoorters hebben het COVA-gebouw nog helder op hun netvlies staan. Met het verdwijnen van die industrie, begin jaren ’80, kwam er dichtbij de stad dus ruimte vrij voor nieuwe ontwikkelingen. Hoewel veel industriegebouwen zijn gesloopt bleef een aantal gezichtsbepalende panden behouden, denk aan dat van Rohm en Haas en de Prodentfabriek. Het werden de katalysatoren van de nieuwe stedelijke dynamiek zoals De Nieuwe Stad. Met die ontwikkeling aan de oevers van de Eem en de komst van het nieuwe Eemplein schuift de stad langzaam op langs de rivier.”
Voordat ZEEP aan de gang ging was er veel overleg met alle betrokken partijen. “De locatie ligt middenin de stad. Veel mensen fietsen erlangs, kijken ernaar en maken er straks op een of andere manier gebruik van. We vonden het prettig om te weten welke gedachten er leefden, dus gingen we in gesprek met aspirant-bewoners, ondernemers en omwonenden. De ideeën die uit die gesprekken naar voren kwamen dienden als basis onder het uiteindelijke ontwerp.”
Het Eemplein werd in 2012 voltooid en heeft inmiddels een belangrijke functie voor de stad. Er zijn markten, festivals en grote evenementen als Koningsdag; er zijn winkels, horeca en appartementen. Blikvanger is het Eemhuis, met de bibliotheek en Kunsthal KAdE als bewoners. “Eemerald maakt het plein compleet. Het verbindt het Eemplein met de rivier. Doordat het gebouw iets inspringt, wordt het plein omsloten. Maar omdat het op de begane grond overkraagd wordt, blijf je vanaf het plein volledig zicht houden op de Eem. Qua architectuur is Eemerald de schakel tussen het Eemplein, de oude historische stad en De Nieuwe Stad.”
Opvallend in het ontwerp zijn de hoogteverschillen in het gebouw. “Dat is een bewuste keuze. Op dit moment zijn er langs de kade gebouwen van zo’n acht tot tien meter hoog, vroeger waren er ook hogere gebouwen zoals dat van de Cova. Die onderlinge hoogteverschillen zorgden voor een dynamisch en aantrekkelijk geheel.” Met het ontwerp van Eemerald heeft Poolen/ZEEP aansluiting gezocht bij de gebouwen die al in de directe nabijheid staan. Volgens Jan zijn dat er twee: het Eemhuis en restaurant Dara aan de overkant langs het spoor. “Eemerald past daar goed bij: een uitgesproken blok in functie en in architectuur.”
Omdat Eemerald op een glazen plint van negen meter hoog rust lijkt het of het gebouw een beetje zweeft. “Die glazen plint zal ruimte bieden aan horeca en winkels. Bovenop de plint bevinden zich 36 appartementen en 2 penthouses. Het gebouw is opgebouwd uit twee terrasvormige oplopende volumes. Hierdoor valt er veel zonlicht tussen de gebouwen door op de Eemkade. Tussen de twee volumes ligt een groene daktuin. Opvallend zijn tenslotte de afwisselende ronde en rechte vormen van het gebouw. De buitenkant kenmerkt zich door horizontale en verticale lijnen, uitgewerkt in lichte stenen. En aan de binnenzijde, rond de daktuin, zie je golvende vormen uitgevoerd in hout. Grote stadsvensters en terrassen geven rondom uitzicht op de stad, het plein en de Eem.
Heilijgers ontwikkelde zich in de loop van haar 140-jarig bestaan van traditioneel bouwbedrijf tot een organisatie die zich daarnaast toelegt op transformatie, renovatie, onderhoud en vooral ook vastgoedontwikkeling. Heilijgers Directeur Projectontwikkeling Guillaume Chevalier. “We willen de ervaren en vooruitstrevende partner zijn, die zorgt voor toegevoegde waarde. Wij denken en adviseren in bouwteam al mee bij het ontwerp en dragen risicodragend bij met engineering. Samen met de opdrachtgever, werken aan duurzame en innovatieve concepten, vanuit de pijlers Duurzaam, Digitaal, Divers en Verbonden”, legt Chevalier uit.
Ook hij is vanzelfsprekend enthousiast over Heilijgers ‘eyecatcher aan de Eem’. “Memorabele momenten? Bijvoorbeeld dat Eemerald aanvankelijk op het aardgasnet zou worden aangesloten, maar wij dat eigenlijk not done vonden met het oog op onze duurzaamheidsambities. Daarop hebben we alle kopers gevraagd of zij bereid waren over te gaan naar het warmtenet van Warmtebedrijf Amersfoort, dat wordt gevoed door de duurzame biowarmte-installatie van ´buurman´ De Nieuwe Stad. Alle kopers gingen unaniem akkoord om Eemerald alsnog aardgasloos te ontwikkelen.”
En dus verrijst er momenteel aan de Eem een Stoer Gebouw, zoals Chevalier het omschrijft, dat met recht een eyecatcher genoemd mag worden. Met de verkoopbrochure in de hand: “Als gezegd twee afzonderlijke gebouwen met een gedeelde begane grond en 36 appartementen en 2 penthouses, verdeeld over zeven woonlagen met op begane grond commerciële ruimten en onder het gebouw een parkeergarage. De appartementen zijn ingericht op gemak en wooncomfort. Er zijn verschillende woningtypen beschikbaar met een, twee of drie slaapkamers en oppervlaktes tussen de 80 en 175 vierkante meter (penthouses 219 m2). En door verdiepingshoge deuren en extra grote raampartijen zijn de appartementen licht en ruimtelijk. Elk appartement beschikt over een royaal balkon. De uitzichten zijn, zeker vanaf de hoger gelegen etages, spectaculair: het stadscentrum, de Koppelpoort, de boten langs de kade en het Oliemolenkwartier liggen letterlijk aan je voeten.”
Alle appartementen zijn inmiddels verkocht (veel aan Amersfoorters natuurlijk J); voor de commerciële ruimten kunnen gegadigden zich nog aanmelden. Alvast ‘echt’ een beetje struinen in Eemerald? Dat kan op de site met behulp van een Virtual Reality 3D-bril, of op http://vizeye.nl/clients/latei/eemerald/vrtour/.
Eemerald in Cijfers:
. BVO 10.765 m²; BI: 35.525 m³; GO (geveloppervlakte): 8612 m²;
. 25 meter de lucht in;
. 4 meter ondergronds;
. 12 meter diepe keerwand;
. 214 betonpalen van 22 meter;
. 650 ton betonstaal ( 150 vrachtwagens);
. 4000 m³ beton (ca. 640 betonwagens);
. 3500 m² Metalstud wand;
. 9000 meter houten lattengevel (brandwerend, onderhoudsvriendelijk);
. 167.000 gevelsteen;
. 6500 m² steigers;
. 100 medewerkers op topdagen;
. prognose oplevering: eerste kwartaal 2021.
Mooie Heilijgers projecten
. St. Elisabeth Verpleeg- en Gasthuis (bij De Stier / voormalige melkfabriek Amersfortia);
. Amicitia Stadsring;
. Nilmij-flat;
. Eempolis Station Noordzijde;
. Runmolen (Suncourt), Zonnehof/Utrechtseweg;
. Renovaties Flehite en Mondriaanhuis;
. Winkels en appartementen Mooierplein;
. last but not least: bouw voormalige bibliotheek op Zonnehof in 1973, én de recente transformatie ervan naar levensloopbestendig appartementencomplex Boekhuis.
Uitdagingen Uitvoering
. locatie fysiek: tussen bestaande bebouwing in stadscentrum; aan een rivier; op grillige ondergrond;
. locatie omvang: zeer klein, nauwelijks opslagmogelijkheden en dus slim inkopen en Just In Time aanleveren materialen, en strak plannen (mbv Keep Your Promise-softwareprogramma waar alle betrokken interactief mee werken);
. ontwerp draagconstructie ‘draaide’ 90° tijdens bouwproces;
. 6500 m² steigers inpassen op kleine bouwoppervlak;
. gebouw kent twee torens. Dit maakt ‘doorzetten’ werkzaamheden moeilijk;
. onverwachte sanering en ontdekking oude funderingspalen van graansilo’s Graanhandel Van Nieuwenhuizen;
. foto: Uitvoerders Charlotte Jansen en Douwe Woudstra.
www.heilijgers.nl